TDS คืออะไร ทำความเข้าใจคุณภาพน้ำ

การทำความเข้าใจคุณภาพของน้ำเป็นสิ่งสำคัญสำหรับชีวิตประจำวันในหลายๆ ด้าน ตั้งแต่การดื่มและการปรุงอาหาร ไปจนถึงกระบวนการทางอุตสาหกรรมและการติดตามตรวจสอบสิ่งแวดล้อม

พารามิเตอร์วัดคุณภาพน้ำที่สำคัญตัวหนึ่งคือสารที่ละลายในน้ำ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า TDS แต่ว่า TDS คืออะไรกันแน่ วัดได้อย่างไร และทำไมจึงสำคัญ เนื้อหาบทความนี้จะเจาะลึกแนวคิดของ TDS ความสำคัญ และผลกระทบที่มีต่อคุณภาพน้ำ

TDS คืออะไร?

สารที่เหลือจากการระเหยในน้ำ (Total Dissolved Solids เขียนย่อ TDS) หมายถึงสารผสมของสารอนินทรีย์ สารอินทรีย์และแร่ธาตุต่างๆ ทั้งหมดที่ละลายในน้ำ

สารต่างๆ เหล่านี้ได้แก่ แร่ธาตุ เกลือ โลหะ ไอออนบวก (ไอออนที่มีประจุบวก) ไอออนลบ (ไอออนที่มีประจุลบ) และสารอินทรีย์ โดยพื้นฐานแล้ว TDS คือการวัดสารใดๆ ที่ละลายในน้ำนอกเหนือจากโมเลกุลของน้ำบริสุทธิ์ (H₂O)

โดยทั่วไป TDS จะวัดเป็นส่วนต่อล้านส่วน (ppm) หรือมิลลิกรัมต่อลิตร (mg/L) ซึ่งบ่งชี้ความเข้มข้นของของแข็งที่ละลายอยู่ในน้ำ ตัวอย่างเช่น ระดับ TDS ที่ 500 mg/L หมายความว่ามีของแข็งที่ละลายอยู่ในน้ำหรือแร่ธาตุต่างๆ 500 มิลลิกรัมในน้ำ 1 ลิตร

ส่วนประกอบของ TDS

องค์ประกอบของ TDS ในน้ำอาจแตกต่างกันอย่างมาก ขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของน้ำและการสัมผัสกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมต่างๆ ส่วนประกอบทั่วไปของ TDS ได้แก่:

• เกลืออนินทรีย์: ได้แก่แร่ธาตุ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม โซเดียม และโพแทสเซียม แร่ธาตุเหล่านี้มีความจำเป็นต่อสุขภาพและพบได้ตามธรรมชาติในแหล่งน้ำหลายแห่ง
• โลหะในน้ำ: โลหะ เช่น เหล็ก ทองแดง ตะกั่ว และสารหนู สามารถละลายในน้ำได้เช่นกัน ในขณะที่โลหะบางชนิด เช่น เหล็กและทองแดง มีความจำเป็นในปริมาณเล็กน้อย โลหะบางชนิด เช่น ตะกั่วและสารหนู อาจเป็นอันตรายได้
• อนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า: อนุภาคที่มีประจุเหล่านี้ ได้แก่ ไบคาร์บอเนต คลอไรด์ ซัลเฟต และไนเตรต ส่งผลต่อความเป็นกรด ความเป็นด่าง และความสมดุลทางเคมีโดยรวมของน้ำ
• สารอินทรีย์: ซากพืชที่เน่าเปื่อย สารมลพิษจากอุตสาหกรรม และน้ำเสียจากการเกษตรสามารถก่อให้เกิดสารประกอบอินทรีย์ที่ก่อให้เกิด TDS ได้ สารอินทรีย์เหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อสี รสชาติ และกลิ่นของน้ำ

วิธีการวัด TDS ได้อย่างไร

สามารถวัด TDS ได้หลายวิธี โดยมีความแม่นยำที่แตกต่างกันไป:

• วิธีทำให้แห้งและชั่งน้ำหนัก (Gravimetric): วิธีวัดน้ำหนักเกี่ยวข้องกับการระเหยตัวอย่างน้ำและชั่งน้ำหนักสารตกค้างที่เป็นของแข็งที่เหลือ วิธีนี้มีความแม่นยำสูงแต่ใช้เวลานาน และมักใช้ในห้องปฏิบัติการ

• เครื่องวัด TDS: เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบพกพาที่ให้วิธีวัด TDS ที่รวดเร็วและง่ายดาย คุณเพียงแค่จุ่มหัววัดของเครื่องวัดลงในตัวอย่างน้ำ แล้วอุปกรณ์จะอ่านค่าระดับ TDS เป็น ppm หรือ mg/L

มาตรฐานค่า TDS ในน้ำ

โดยพื้นฐานแล้ว TDS เป็นหน่วยวัดของสิ่งที่ละลายในน้ำซึ่งไม่ใช่โมเลกุล H2O เนื่องจากเป็นตัวทำละลาย เมื่อน้ำพบกับวัสดุที่ละลายได้ อนุภาคของวัสดุจะถูกดูดซับลงไปในน้ำ ทำให้เกิดของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมด

น้ำดื่มค่าทีดีเอสต้องไม่เกิน 500 mg/L ซึ่งคือปริมาณ TDS สูงสุดที่แนะนำสำหรับน้ำดื่มของคุณ

การวัดน้ำดื่มใดๆ ที่สูงกว่า 1,000 mg/L ถือเป็นระดับ Total dissolved solids ที่ไม่ปลอดภัย ควรตรวจสอบระบบการกรองอาจไม่สามารถกรองได้อย่างถูกต้อง

ตารางมาตรฐานค่า TDS ในประเทศไทย